Chuyện kể về chàng trai đã biến trăn trở của mình thành động lực để phát minh ra chiếc máy thêu vi tính.

Cách đây cũng khá lâu rồi, có một cặp trai xinh gái đẹp nọ đột nhiên phải lòng nhau. Tình yêu, vào những ngày xưa ấy, sao mà đẹp! Không có hẹn hò lãng mạn cho những buổi xem phim, cà phê, ăn uống hay các hình thức giải trí khác như thời nay đâu nhé. Nhưng “lòng em như đã cưới lòng anh”, họ lúc nào cũng nghĩ về nhau dù thời gian bên nhau khá hiếm hoi do phong tục lễ giáo ngày đó khá khắt khe chứ không thoải mái như bây giờ.

Ngày nọ, người con gái chợt nảy ra ý nghĩ muốn chính tay mình thêu một chiếc khăn để tặng cho người tình như là một món quà làm kỷ vật. Sau những đêm dài miệt mài bên ánh đèn le lói, nàng cũng hoàn thành tâm nguyện với một chiếc khăn trắng tinh thêu hình đôi chim quấn quýt lấy nhau trên nhành hoa trông mới sống động làm sao! Nhưng!?

Chiếc khăn không thể nào đẹp hơn nữa, nhưng tiếc thay nó lại có một vết máu tươi cạnh đôi chim đang âu yếm nồng nàn. Do mệt mỏi vì phải làm việc về đêm với ánh đèn không đủ sáng, nàng đã sơ suất để chiếc kim thêu đâm vào ngón tay nuột nà của mình và làm rớt một giọt máu lên chiếc khăn trắng muốt. Nàng đã tìm đủ cách để xóa đi vệt máu nhưng đành bất lực vì lúc đó chưa có… Tide siêu trắng sáng.

Dù lòng nặng trĩu nhưng cuối cùng nàng cũng đành phải trao tặng vật cho chàng vì nàng biết rằng mình sẽ không thể nào làm được một chiếc khăn thứ hai như thế. Nhận vật trao tay, chàng trai vui mừng xiết bao và cũng thật xót xa trong lòng khi thấy vệt máu trên khăn và hiểu được nguồn cơn sự việc. Chàng thương cảm nàng đã vì mình mà không quản khó khăn vất vả, kể cả giấu cha mẹ, vượt qua lễ giáo đương thời, thậm chí đã dùng máu của mình gửi gắm cả tấm lòng trong tặng phẩm.

Đêm đó, chàng không thể nào ngủ được. Trằn trọc suốt đêm và rồi sáng hôm sau trong đầu chàng lóe lên một suy nghĩ táo bạo. Những ngày sau đó chàng lao vào miệt mài nghiên cứu, thử nghiệm cho một ý tưởng vừa chớm nở. Chàng nghĩ tại sao mình không làm ra một chiếc máy có thể tự động thêu ra sản phẩm mình mong muốn mà không cần phải mất công sức của con người, vừa vất vả cực nhọc mà đôi khi còn khá nguy hiểm. Tình yêu sâu đậm dành cho cô gái đã biến thành động lực lớn lao cho chàng trai trẻ để rồi một phát minh đột phá về một chiếc máy thêu vi tính có thể làm ra sản phẩm trang trí tự động hàng loạt ở quy mô công nghiệp, giúp cho ngành thời trang thế giới đạt tới một sự phát triển vượt bậc như ngày nay.

Tất nhiên rồi! Trên đây là một câu chuyện hư cấu về sự ra đời của một sản phẩm, hay rộng hơn là một ngành công nghiệp hiện đại. Có thể nó không có thật, nhưng biết đâu được rằng sự ra đời của nó cũng bắt nguồn từ những suy nghĩ, tình cảm, khao khát của con người mong muốn đem lại những sản phẩm tuyệt vời cũng như những ước mơ gửi gắm trong đó cho cộng đồng, cho cuộc sống của chúng ta.

Cám ơn các bạn vì đã bỏ thời gian theo dõi câu chuyện ở trên. Và dưới đây là một câu chuyện khác mà có lẽ, hoặc hi vọng, là những gì các bạn đang tìm kiếm cho công việc của mình.

Lịch sử ngành thêu Việt Nam

Theo một số tài liệu còn lưu lại, vào đầu thế kỷ XVII, ngài Lê Công Hành, (1606 – 1661) tại làng Quất Động, xã Quất Động, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây đã đúc kết kinh nghiệm và kỹ thuật thêu dân gian Việt Nam để phổ biến rộng rãi một nghệ thuật thủ công mang đậm nét nghệ thuật, nghệ thuật thêu tay.

Cho đến thời phong kiến, nghề thêu là một trong những nghề phục vụ cho Vua chúa và giới Quý tộc. Sản phẩm thêu được hoàn thành bởi những chất liệu đơn giản là chỉ và vải, do công sức sáng tạo của những người nghệ nhân Việt Nam. Những sợi chỉ lúc đó được nhuộm bằng công thức thủ công với chất liệu hoàn toàn thiên nhiên như củ nâu, cây chàm, vỏ bàng, nước điệp, lá vông, đá mài, hoa hòe … khiến cho người nước ngoài phải cảm phục mà nhận định rằng: “Nhìn những màu nước nhuộm của các cô thợ thấy rất đơn giản không ngờ đến khi nhuộm xong đều đủ hết một bảng màu vô cùng lạ lùng tưởng như phù phép mới có được”. Trong thời kỳ đó nghề thêu thường là do người phụ nữ Việt Nam đảm trách, theo quan niệm của nho giáo, người con gái phải hoàn thiện được tứ đức: “Công, Dung, Ngôn, Hạnh” như người xưa từng nói:

“Trai thì đọc sách ngâm thơ,

Gái thì kim chỉ thêu thùa vá may.” 

Máy thêu

Không chỉ có ở Việt Nam ta, thêu là một nghề thủ công có lịch sử hàng ngàn năm, xuất hiện ở nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới, từ Ai Cập cổ đại, Trung Quốc, Ấn Độ, đến châu Âu. Trước khi có máy móc, tất cả các sản phẩm thêu đều được làm thủ công, đòi hỏi kỹ năng tinh xảo và thời gian thực hiện lâu.

Vào thế kỷ 19, Joshua Heilmann đã phát minh ra chiếc máy thêu cơ học đầu tiên vào năm 1828 tại Mulhouse, Pháp. Dù máy này đã giúp giảm đáng kể thời gian và công sức cho việc thêu, nhưng vẫn đòi hỏi sự can thiệp trực tiếp của con người. Năm 1950, công ty Singer đã giới thiệu máy thêu tự động thương mại đầu tiên. Tuy nhiên, những mẫu máy này vẫn còn khá giới hạn trong khả năng thêu và thường chỉ sử dụng hệ thống kim và chỉ cố định.

Đến năm 1964, Máy thêu Schiffli được phát minh và trở nên phổ biến hơn, sử dụng cơ chế điều khiển tự động bằng băng đục lỗ. Đây là một bước tiến lớn trong tự động hóa thêu, cho phép sản xuất hàng loạt các mẫu thêu tinh xảo.

Thêu vi tính

Năm 1980, thêu vi tính bắt đầu xuất hiện với sự phát triển mạnh mẽ của máy tính và công nghệ điều khiển số (CNC). Những chiếc máy thêu hiện đại bắt đầu được trang bị bộ vi xử lý và phần mềm thiết kế đồ họa giúp người thêu dễ dàng tạo ra những mẫu mã phức tạp hơn. Wilcom (Úc) là một trong những công ty đầu tiên phát triển phần mềm thiết kế thêu vi tính, tạo ra công cụ giúp chuyển đổi thiết kế số thành các lệnh điều khiển máy thêu. Nhờ vậy, việc lập trình và điều khiển các mẫu thêu trở nên chính xác và nhanh chóng hơn bao giờ hết.

Ngày nay, thêu vi tính đã trở thành một ngành công nghiệp lớn với các máy thêu nhiều đầu, nhiều kim, cho phép thêu nhiều màu sắc và hình dạng phức tạp. Máy thêu vi tính hiện đại có thể thêu trên nhiều loại vải và chất liệu, từ quần áo, nón, đến các sản phẩm phức tạp khác. Các hãng máy thêu nổi tiếng như Tajima, Barudan, Brother (Nhật Bản), và ZSK (Đức) đều không ngừng phát triển công nghệ máy thêu để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường thời trang và quảng cáo.

Nhờ sự kết hợp giữa truyền thống thêu lâu đời và công nghệ hiện đại, ngành thêu vi tính đã thay đổi hoàn toàn cách con người sản xuất các sản phẩm thêu, từ đó tạo ra một ngành công nghiệp sáng tạo và phát triển mạnh mẽ trên toàn cầu.

Tại Việt Nam, vào những năm 1990, ngành dệt may nước ta bắt đầu có những bước tiến quan trọng khi tiếp nhận các công nghệ thêu công nghiệp từ Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. Các máy thêu cơ học và bán tự động bắt đầu được nhập khẩu để tăng năng suất và phục vụ xuất khẩu.
Đến những năm 2000, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành dệt may, ngành thêu vi tính tại Việt Nam cũng bắt đầu bùng nổ. Các doanh nghiệp Việt Nam đã nhập khẩu các máy thêu vi tính từ các nước như Nhật Bản, Hàn Quốc, và Trung Quốc để thay thế dần các phương pháp thêu thủ công và máy thêu cơ học.

Những máy thêu vi tính đầu tiên chủ yếu đến từ các thương hiệu lớn như Tajima, Barudan, và Brother. Đây là các dòng máy được trang bị phần mềm điều khiển, giúp các nhà sản xuất có thể thực hiện thêu các mẫu thiết kế phức tạp và chính xác hơn trên quần áo, vải, và các sản phẩm thời trang. Có thể nói, giai đoạn 1990 – 2000 là khoảng thời gian ăn nên làm ra của những doanh nghiệp, cơ sở làm thêu vi tính, đến nỗi chiếc máy thêu vi tính được ví như máy in tiền.

Hiện nay, ngành thêu vi tính tại Việt Nam đã có sự chuyển mình về công nghệ, với sự xuất hiện của các phần mềm thiết kế thêu hiện đại, cho phép các doanh nghiệp trong nước tự thiết kế và sản xuất các mẫu mã phức tạp theo yêu cầu của khách hàng quốc tế.

Phần mềm thêu vi tính

Trước khi phần mềm thêu vi tính xuất hiện, các hệ thống thêu tự động cơ học đã được phát triển từ thế kỷ 19, như máy thêu Schiffli. Tuy nhiên, việc lập trình cho những máy này còn rất thô sơ, dựa vào các cơ chế cơ học như băng đục lỗ, tương tự với cách các máy tính đầu tiên hoạt động. Lúc này, thêu hoàn toàn chưa có sự can thiệp của phần mềm, mà chủ yếu phụ thuộc vào các thao tác thủ công hoặc bán tự động.

Những năm 1980 là bước ngoặt quan trọng khi máy tính cá nhân bắt đầu xuất hiện và trở nên phổ biến. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của phần mềm thêu vi tính, cho phép người dùng lập trình mẫu thêu phức tạp hơn, nhanh hơn và chính xác hơn. Một trong những công ty tiên phong trong lĩnh vực này là Wilcom International. Vào năm 1979, Wilcom phát triển phần mềm thêu vi tính đầu tiên trên thế giới. Phần mềm này cho phép chuyển đổi các thiết kế số thành mã điều khiển cho các máy thêu. Với phần mềm của Wilcom, người dùng có thể thiết kế, chỉnh sửa, và lập trình các mẫu thêu một cách dễ dàng trên máy tính.

Ngày nay, sự phát triển không ngừng của nhiều hãng máy thêu vi tính với các công nghệ mới như thêu cườm, thêu xù, đính hạt, đính dây, … cùng với sự hỗ trợ của các hãng phần mềm thiết kế mẫu thêu chuyên dụng vượt trội đã xây dựng nên một ngành công nghiệp thêu vi tính khổng lồ mà sản phẩm của nó đã có mặt và phổ biến rộng rãi trong đời sống của chúng ta.